Έσοδα του Δημοσίου - Φόροι

Κύρια επιδίωξη του κράτους είναι η επίτευξη και η διατήρηση της οικονομικής ευημερίας και της κοινωνικής ισορροπίας.

Βασικές οικονομικές λειτουργίες του:

• η παροχή ορισμένου θεσμικού πλαισίου
• η εξασφάλιση οικονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης 
• η αναδιανομή του εισοδήματος και 
• η παροχή δημόσιων αγαθών.

Τα έσοδα του Δημοσίου Τομέα καλύπτουν τις δημόσιες δαπάνες και προέρχονται από διάφορες πηγές, όπως είναι:

• Οι φόροι
• Ο δανεισμός
• Διάφορα έσοδα από επιβολή τελών
• Έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα

Φόροι είναι χρηματικά ποσά που οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν στο Δημόσιο. Εξαρτώνται από:

1. τη φορολογική βάση, δηλ. το εισόδημα, την περιουσία & τη δαπάνη του φορολογούμενου και
2. το φορολογικό συντελεστή, δηλ. το ποσό του φόρου που αντιστοιχεί σε κάθε μονάδα της φορολογικής βάσης και εκφράζεται ως ποσοστό.

Διακρίσεις φόρων

Με κριτήριο τη φορολογική βάση του φόρου

α) φόροι εισοδήματος (άμεσοι φόροι) 

β) φόροι περιουσίας

γ) φόροι δαπάνης (έμμεσοι φόροι).

Με βάση την αναλογικότητα ή μη του φόρου

α) αναλογικοί 

β) προοδευτικοί

γ) αντίστροφα προοδευτικοί

Φύλλο ελέγχου

Οδηγίες: Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις ακόλουθες προτάσεις.

1. Τα έσοδα του κράτους προέρχονται από: 

α) Φόρους 

β) Τέλη 

γ) Δανεισμό 

δ) Από επιχειρηματικά έσοδα 

ε) Απ' όλα τα παραπάνω

2. Αναλογική φορολογία σημαίνει: 

α) Όλοι να πληρώνουν φόρους, ανάλογα με το εργατικό εισόδημα 

β) Ο φορολογικός συντελεστής να είναι ο ίδιος ανεξάρτητα από τη φορολογική βάση

γ) Όλοι να καταβάλλουν τους ίδιους φόρους 

δ) Φορολόγηση ανάλογα με την περιουσία τους

ε) Τίποτα από τα παραπάνω 

3. Για επίπεδο εισοδήματος 20.000 € καταβάλλεται συνολικός φόρος 4.800 €. Ο φορολογικός συντελεστής είναι:

α) 20 %

β) 22 %

γ) 24 %

δ) 26 %

ε) 28 %

4. Προοδευτική φορολογία σημαίνει ότι: 

α) Οι πλούσιοι καταβάλλουν περισσότερους φόρους από τους φτωχούς. 

β) Ο φορολογικός συντελεστής αυξάνεται, όταν αυξάνεται η φορολογική βάση.

γ) Οι φόροι εισοδήματος αυξάνονται, όταν μεταβάλλεται η φορολογική βάση. 

δ) Οι φτωχοί δε χρειάζεται να πληρώνουν φόρους. 

ε) Όλοι οι πολίτες πληρώνουν το φόρο που τους αναλογεί.

5. Το μέγεθος των φόρων που εισπράττει το Δημόσιο εξαρτάται από: 

α) Το φορολογικό συντελεστή. 

β) Το εισόδημα των ατόμων. 

γ) Την περιουσία των ατόμων. 

δ) Τις δαπάνες των ατόμων. 

ε) Όλα τα παραπάνω.

Ανώνυμη Εταιρεία

Η Ανώνυμη Εταιρεία είναι ένα νομικό πρόσωπο που έχει ως επί το πλείστον κερδοσκοπικό χαρακτήρα με κυριότερο πλεονέκτημα, οι συμμετέχοντες σ' αυτή (μέτοχοι) να ευθύνονται μόνο μέχρι το ύψος της συμμετοχής τους.

Προϋποθέσεις Σύστασης της Ανώνυμης Εταιρείας

Οι προϋποθέσεις σύστασης της Α.Ε. είναι

α) η κατάρτιση καταστατικού,

β) η κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου,

γ) η έγκριση του καταστατικού και η χορήγηση άδειας σύστασης της Α.Ε. από τη Διοίκηση καθώς και

δ) η τήρηση διατυπώσεων δημοσιότητας.

Καταστατικό

Το καταστατικό είναι το συμβολαιογραφικό έγγραφο το οποίο περιέχει τη σύμβαση της σύστασης της Α.Ε, τους όρους οργάνωσης και λειτουργίας της Α.Ε. καθώς επίσης και τις συμβάσεις ανάληψης του μετοχικού κεφαλαίου.

Τα πρόσωπα που συμβάλλονται για την σύστασή της λέγονται ιδρυτές και πρέπει να είναι ενήλικοι, τουλάχιστον δύο και να έχουν την ικανότητα διενέργειας εμπορικών πράξεων.

Υπόδειγμα καταστατικού Α.Ε.

Συγκεκριμένα το καταστατικό πρέπει να περιέχει διατάξεις:

• Για την επωνυμία και το σκοπό της εταιρείας

Η επωνυμία λαμβάνεται από το αντικείμενο της εταιρείας. Εκτός από τις λέξεις "Ανώνυμη εταιρεία", δύναται να περιέχεται και το ονοματεπώνυμο κάποιου ιδρυτού ή άλλου φυσικού προσώπου. Ο σκοπός της αφορά το αντικείμενο της δραστηριότητας το οποίο τη χαρακτηρίζει και μπορεί να είναι ευρύ ή πολλαπλό, όχι όμως αόριστο ή γενικό (λ.χ. εμπορία γενικά). Προσθήκη νέου απαιτεί τροποποίηση του καταστατικού.

• Για την έδρα της εταιρείας

Ως έδρα της εταιρείας πρέπει να ορίζεται ένας δήμος ή μια κοινότητα της ελληνικής επικράτειας. Αλλαγή της έδρας της Α.Ε. προϋποθέτει τροποποίηση του καταστατικού.

• Για τη διάρκεια της εταιρείας

Η Α.Ε. πρέπει να έχει ορισμένη διάρκεια μετά την πάροδο της οποίας λύεται. Ο νόμος δεν καθορίζει ανώτατο ή κατώτατο όριο, αλλά πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε ημερομηνία λήξης. Η διάρκειά της παρατείνεται με απόφαση της Γ.Σ.

• Για το ύψος και τον τρόπο καταβολής του μετοχικού κεφαλαίου

Το Μ.Κ. αναγράφεται πάντοτε σε χρήμα ακόμη και στην περίπτωση που εισφορές των μετόχων συνίστανται σε είδος. Το μέρος του κεφαλαίου που ισούται με το ελάχιστο όριο του Μ.Κ. Α.Ε. (σήμερα 60.000 €) πρέπει να καταβληθεί είτε σε μετρητά είτε σε είδος με τη σύσταση της εταιρείας.

• Για το είδος των μετοχών, καθώς και για τον αριθμό, την ονομαστική αξία και την έκδοσή τους

Οι μετοχές της Α.Ε. μπορεί να είναι ανώνυμες ή ονομαστικές ανάλογα με το τι επιθυμούν οι ιδρυτές. Η ονομαστική αξία των μετοχών δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 0,30 € και μεγαλύτερη των 100 €.

• Για τον αριθμό των μετοχών κάθε κατηγορίας, εάν υπάρχουν περισσότερες κατηγορίες

Οι μετοχές μπορεί να είναι κοινές ή προνομιούχες με δικαίωμα ή χωρίς δικαίωμα ψήφου.

• Για τη μετατροπή ονομαστικών μετοχών σε ανώνυμες ή ανωνύμων σε ονομαστικές.

Το καταστατικό μπορεί να επιτρέπει ή να απαγορεύει τη μετατροπή ονομαστικών μετοχών σε ανώνυμες ή το αντίστροφο.

• Για τη σύγκληση, τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου.

Περιληπτικά στο καταστατικό πρέπει να καθορίζεται ο αριθμός των μελών του Δ.Σ. (κατώτερος και ανώτερος) καιι ο χρόνος θητείας, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει την εξαετία. Επίσης τα μέλη του Δ.Σ. είναι πάντοτε επανεκλέξιμα και ελεύθερα ανακλητά.

Περισσότερα αναφέρονται στο Νόμο 2190/1920 περί Ανωνύμων Εταιρειών

Διδακτική ενότητα: Παρακίνηση - Μέθοδοι και τεχνικές

Η υλοποίηση του έργου και η επίτευξη των στόχων στις επιχειρήσεις ή τους οργανισ-μούς εξαρτάται κυρίως από τους ανθρώπους.
Η παρακίνηση των εργαζομένων έχει στόχο να αναλάβουν ευθύνες, να καταβάλουν προσπάθειες, να ανταποκρίνονται στα καθήκοντά τους, να υλοποιούν έργο, να πετυχαίνουν στόχους και γενικά να αποδίδουν. Κάθε επιχείρηση, προκειμένου να εξασφαλίζει τη διάθεση των εργαζομένων για υψηλότερη απόδοση, πρέπει να δημιουργεί τα κατάλληλα κίνητρα.

Μέθοδοι παρακίνησης

Οι θεωρίες της παρακίνησης οδήγησαν στην εφαρμογή διαφόρων µεθόδων και τεχνικών. Οι σημαντικότερες είναι:

- Οι πρόσθετες αµοιβές για παραγωγικότητα (πριµ παραγωγικότητας).

- Οικονοµικά βραβεία (bonus) επίτευξης στόχων.

- Οι µισθολογικές προαγωγές ανάλογα µε τις επιδόσεις.

- Η συµµετοχή στα κέρδη της εταιρείας.

- Τα µη οικονοµικά βραβεία (π.χ. έπαινοι, σύµβολα αναγνώρισης κλπ.).

- Ο σχεδιασµός και η εναλλαγή των θέσεων εργασίας των εργαζοµένων σε τακτά χρονικά διαστήµατα, ώστε να µειώνεται η ρουτίνα και η µονοτονία.

- Η συµµετοχή των εργαζοµένων στη λήψη αποφάσεων.

- Η ανάθεση δελεαστικών στόχων στους εργαζόµενους.

- Οι κοινωνικές δραστηριότητες.

Τεχνικές παρακίνησης

Η συµπεριφορά του προϊσταμένου παίζει σηµαντικότατο ρόλο στην παρακίνηση των εργαζοµένων. Ενδεικτικές ενέργειές του είναι:

- Η αναγνώριση της καλής προσπάθειας και της απόδοσής τους σε καθηµερινή βάση.

- Η δηµιουργία καλού κλίµατος στην οµάδα.

- Η εκτίµηση και ο σεβασµός που τους δείχνει.

- Η ενδυνάµωση της αυτό-εκτίµησης των συνεργατών του, µε την επισήµανση των θετικών τους στοιχείων και της σηµαντικότητας της εργασίας που κάνουν.

- Η συνεχής εξέλιξη των συνεργατών του.

- Η ελευθερία των πρωτοβουλιών που τους παρέχει και η ενθάρρυνση για συµµετοχή µε ιδέες και προτάσεις.

Ερωτήσεις σωστού - λάθους

α) Η σπάνια εναλλαγή των θέσεων εργασίας των εργαζομένων μειώνει τη ρουτίνα.

β) Οι σταθερές αμοιβές αυξάνουν την παραγωγικότητα των εργαζομένων.

γ) Η αναγνώριση της επίδοσης του εργαζομένου από τον προϊστάμενο του είναι κίνητρο για να συνεχίσει να εργάζεται αποδοτικά.

Να βάλετε σε κύκλο την σωστή απάντηση

Μία από τις μεθόδους παρακίνησης είναι και:

α) η συμμετοχή στα κέρδη της εταιρείας

β) η δημιουργία καλού κλίματος στην ομάδα

γ) η αναγνώριση της απόδοσης των εργαζομένων

δ) οι πολιτικές της επιχείρησης

Διδακτική ενότητα: Οι συντελεστές της παραγωγής και το οικονομικό πρόβλημα

Τα οικονομικά αγαθά ή προϊόντα είναι αποτέλεσμα παραγωγικής διαδικασίας, η οποία αναλαμβάνεται από τις επιχειρήσεις.

Τα στοιχεία που συντελούν στην παραγωγική διαδικασία τα ονομάζουμε συντελεστές της παραγωγής.

α) Εργασία: Ως εργασία ορίζουμε την καταβολή ανθρώπινης προσπάθειας, σωματικής και πνευματικής, για την παραγωγή κάποιου προϊόντος.

Ο εργάτης που χτίζει ένα σπίτι, ο αγρότης που οργώνει τη γη, ο δάσκαλος που διδάσκει κτλ. προσφέρουν εργασία στην παραγωγική διαδικασία. Κατά την εργασία τους οι άνθρωποι χρησιμοποιούν γνώσεις που απέκτησαν στο σχολείο, σε διάφορες τεχνικές σχολές, στο Πανεπιστήμιο, αλλά και από την εμπειρία τους στη δουλειά. Το σύνολο των γνώσεων και ικανοτήτων που αποκτά ο άνθρωπος με την μόρφωση και την εμπειρία ονομάζουμε ανθρώπινο κεφάλαιο.

β) Έδαφος (ή Γη): Περιλαμβάνει τη γεωγραφική έκταση, επιφάνεια, υπέδαφος, λίμνες, ποτάμια, θάλασσες, καθώς και τις ιδιότητες του εδάφους.

γ) Κεφάλαιο: Ο συντελεστής κεφάλαιο περιλαμβάνει όλα τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία για την παραγωγή άλλων προϊόντων, δηλαδή τα διάφορα μηχανήματα, τα κτίρια, τις εγκαταστάσεις, τα εργαλεία, τα σκεύη, κτλ

Προσοχή! Τα στοιχεία αυτά μετατρέπονται σε συντελεστές παραγωγής, όταν χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία. Ένα στρέμμα γης, π.χ., γίνεται παραγωγικός συντελεστής, όταν καλλιεργείται. Όσο παραμένει ακαλλιέργητο, είναι εν δυνάμει συντελεστής παραγωγής. Το ίδιο ισχύει για την εργασία και το κεφάλαιο.

Το οικονομικό πρόβλημα κάθε κοινωνίας προέρχεται από τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ του πλήθους των αναγκών που οι άνθρωποι επιδιώκουν να ικανοποιήσουν και του περιορισμένου όγκου των αγαθών που υπάρχουν για την ικανοποίηση αυτών των αναγκών. Με άλλα λόγια, τα αγαθά που διαθέτει μια οικονομία βρίσκονται σε έλλειψη σχετικά με τις ανάγκες των ανθρώπων. Η ουσία λοιπόν του οικονομικού προβλήματος βρίσκεται στη σχετική έλλειψη ή στενότητα των αγαθών. Αυτήν ακριβώς την έλλειψη αγαθών προσπαθούν οι άνθρωποι να ξεπεράσουν με την οργανωμένη δραστηριότητα, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, με την εξεύρεση νέων παραγωγικών πόρων κτλ.

Περιοδική δήλωση Φ.Π.Α.

Η περιοδική δήλωση ΦΠΑ υποβάλλεται υποχρεωτικά, από ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις, σε ετήσια βάση, ανεξάρτητα από την περιοδικότητα υποβολής (μηνιαία, τριμηνιαία ή εξαμηνιαία) και από το αν το αποτέλεσμα αυτής είναι χρεωστικό, μηδενικό ή πιστωτικό. Υπενθυμίζεται ότι για τους επιτηδευματίες απαιτείται αυτοπρόσωπη παρουσία, ενώ για τις νομικά πρόσωπα και τις εταιρείες μπορεί να γίνει από εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο (π.χ. λογιστή ή υπάλληλο).

Οι υποκείμενοι στον Φ.Π.Α. που τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., υποχρεούνται σε αντίθεση με εκείνες που τηρούν Α΄ ή Β΄ κατηγορίας να υποβάλλουν τις αρχικές εμπρόθεσμες περιοδικές δηλώσεις Φ.Π.Α., με τη χρήση αποκλειστικά και μόνο ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω του ειδικού συστήματος TAXISnet (πλην των εξαιρέσεων της ΠΟΛ. 1149/2002).

A. Υποβολή σε Δ.Ο.Υ.

Επιτρέπεται η υποβολή τους στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.:

α) από τους υποκείμενους που η επιχείρησή τους έχει τεθεί σε εκκαθάριση, πτώχευση ή αδράνεια, εφόσον έχει υποβληθεί ανάλογη δήλωση μεταβολών,

β) από τις επιχειρήσεις που μετασχηματίζονται, μετατρέπονται, συγχωνεύονται, διασπώνται ή απορροφώνται,

γ) από το Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, τους Δήμους, τις Κοινότητες, τους Συνεταιρισμούς και γενικά τα Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα,

δ) από την Τράπεζα της Ελλάδος. (ΠΟΛ. 1149/15-5-2002).

H περιοδική δήλωση υποβάλλεται μόνο στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. της έδρας ή του κεντρικού. Κατ΄ εξαίρεση, οι εποχιακές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε νησί που δεν εδρεύει Δ.Ο.Υ. μπορούν να αποστέλλουν συστημένη επιστολή στην οποία εσωκλείουν την δήλωση. Στην περίπτωση που υπάρχει ποσό για καταβολή επισυνάπτεται ισόποση τραπεζική επιταγή. Η επιταγή εκδίδεται σε διαταγή της αρμόδιας για την παραλαβή της περιοδικής δήλωσης Δ.Ο.Υ. ή απευθείας σε διαταγή του ελληνικού δημοσίου. Απόδειξη του εμπροθέσμου της υποβολής στις περιπτώσεις αυτές, αποτελεί η σχετική απόδειξη και η σφραγίδα επί του οικείου φακέλου της αποστολής του οικείου Ταχυδρομικού γραφείου (ΠΟΛ. 1173/1999).

B. Υποβολή μέσω TAXISnet

Οι αρχικές εμπρόθεσμες περιοδικές δηλώσεις με χρεωστικό υπόλοιπο, με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου (μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet) υποβάλλονται μέχρι την εικοστή έκτη (26η) ημέρα του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη λήξη της φορολογικής περιόδου στην οποία αφορά η δήλωση, ανεξαρτήτως του τελευταίου ψηφίου Α.Φ.Μ., με την ίδια ημερομηνία θεωρείται ως καταληκτική για τις πληρωμές των οφειλόμενων ποσών μέσω τραπεζών (ΠΟΛ. 1060/2006), ενώ εκείνες με πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο, μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη λήξη της φορολογικής περιόδου.

Διοίκηση Ολικής Ποιότητας

Η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (Total Quality Management) αποτελεί την απάντηση των επιχειρήσεων και των οργανισμών στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος για υψηλή ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών.

Είναι ουσιαστικά μια φιλοσοφία και ένα σύστημα οργάνωσης και διοίκησης, όπου το κάθε τι πραγματοποιείται από την αρχή σωστά, το οποίο απαιτεί:

• Την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των γνώσεων, των ικανοτήτων και κυρίως της νοοτροπίας των εργαζομένων
• Την εισαγωγή τέτοιων διαδικασιών, συστημάτων και λειτουργιών δράσης που εξασφαλίζουν την ποιότητα (για παράδειγμα, το ISO είναι ένα σύστημα με το οποίο πιστοποιείται η εφαρμογή αυτών των διαδικασιών).
• Τη δημιουργία ομάδων εργαζομένων (γνωστές ως κύκλοι ποιότητας) οι οποίοι σε τακτά χρονικά διαστήματα (π.χ. μια φορά το μήνα για δύο ώρες), και αφού πρώτα έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα, συσκέπτονται, με σκοπό να προτείνουν βελτιώσεις σε οτιδήποτε αφορά την εργασία τους, τα εργαλεία, τα υλικά, τις διαδικασίες, τις μεθόδους, τα προϊόντα, τις υπηρεσίες κτλ.

Διδακτική ενότητα: Βασικά εμπόδια επικοινωνίας

Επικοινωνία είναι η διαδικασία µε την οποία ένας ποµπός Α (άνθρωπος, οµάδα) µεταβιβάζει πληροφορίες, σκέψεις, ιδέες, συναισθήµατα και ενέργεια σε ένα δέκτη Β (άνθρωπο, οµάδα), µε στόχο να ενεργήσει πάνω του µε τρόπο, ώστε να προκαλέσει σ’ αυτόν την εµφάνιση ιδεών πράξεων, συναισθηµάτων, ενέργειας και σε τελική ανάλυση να επηρεάσει την κατάστασή του και τη συµπεριφορά του.

Είναι το µέσο µε το οποίο οι άνθρωποι συνδέονται, σχηµατίζουν οµάδες ή οργανώσεις, συνεργάζονται και πετυχαίνουν κοινούς στόχους. Παρά τον καθοριστικό της ρόλο, δίνεται λίγη σημασία σ’ αυτή, τόσο σε επίπεδο εκπαίδευσης, όσο και σε επίπεδο διοικητικής πρακτικής.

Βασικά εµπόδια επικοινωνίας

Τα εµπόδια αφορούν όλα της τα στάδια και πηγάζουν τόσο από τον ποµπό και το δέκτη όσο και από το περιβάλλον µέσα στο οποίο αυτή πραγµατοποιείται. Μια σύντοµη παρουσίαση των εµποδίων που αφορούν τον ποµπό, το δέκτη και το περιβάλλον είναι:

1. Ασαφείς στόχοι

Όταν ο στόχος της επικοινωνίας είτε σε επίπεδο ατόµου είτε σε επίπεδο επιχειρήσεων δεν είναι σαφής και συγκεκριµένος, τότε είναι λογικό να µην είναι αποτελεσµατικός.

2. Μη σωστά µηνύµατα

Συχνά από πίεση χρόνου αλλά και για άλλους λόγους (αδιαφορία, ικανότητες κτλ.), ο ποµπός δε διαµορφώνει σωστά µηνύµατα, δηλαδή δεν εµπεριέχουν ακριβώς αυτό που επιθυµεί να µεταβιβάσει ή είναι δύσκολο να κατανοηθούν από το δέκτη. Συνήθη προβλήµατα που παρουσιάζονται στα µηνύµατα είναι η ασάφεια, η µη ακρίβεια, η έλλειψη πληρότητας, περιεκτικότητας, συντοµίας και ορθότητας και γενικά η κακή τους κωδικοποίηση.

3. Κακή επιλογή χρόνου και χώρου

Ο ποµπός συνήθως είναι αυτός που καθορίζει το χρόνο και το χώρο της επικοινωνίας. Η κακή επιλογή και των δύο µειώνει σηµαντικά την αποτελεσµατικότητα της επικοινωνίας.

4. Κακή επιλογή τρόπου και µέσου

Εµπόδιο στην αποτελεσµατική επικοινωνία αποτελούν οι κακές επιλογές του ποµπού σε ό,τι αφορά τον τρόπο (γραπτή, προφορική, οπτική) και τα µέσα (λόγος, τόνος, σώµα, τηλέφωνο κτλ.). Για κάθε στόχο, µήνυµα, συνθήκες κτλ. επικοινωνίας υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι και µέσα.

5. Έλλειψη ενδιαφέροντος / απροσεξία

Συχνά παρατηρείται έλλειψη ενδιαφέροντος, διάθεσης, αλλά και ικανοτήτων του δέκτη να συγκεντρώνει την προσοχή του στο µήνυµα που του µεταβιβάζει ο ποµπός. Αυτό έχει συνέπεια να µη συλλαµβάνεται ή να συλλαµβάνεται λανθασµένα ένα µέρος του µηνύµατος και να αλλοιώνεται το περιεχόµενό του. Συγχρόνως αποθαρρύνει τον ποµπό να εκφραστεί και να συνεχίσει την επικοινωνία.

6. Βιαστικά συµπεράσµατα

Αρκετές φορές το άτοµο ως δέκτης έχει την τάση, από έλλειψη υποµονής και πίεση χρόνου, να βγάζει βιαστικά συµπεράσµατα σε ό,τι αφορά το νόηµα του µηνύµατος που του µεταβιβάζεται, πριν ακόµη ο ποµπός ολοκληρώσει τη µετάδοσή του. Αυτή η ενέργεια γίνεται εµπόδιο στην αποτελεσµατική επικοινωνία, ιδιαίτερα στο χώρο των επιχειρήσεων όπου η πίεση του χρόνου συνήθως είναι σηµαντική.

7. Προδιάθεση / προκατάληψη

Κάθε άνθρωπος χαρακτηρίζεται λίγο ή πολύ από προδιαθέσεις και προκαταλήψεις έναντι άλλων ανθρώπων. Αυτό έχει συνέπεια να µη δίνεται προσοχή στο πραγµατικό νόηµα του µηνύµατος, αλλά να διαστρεβλώνεται.

8. Υπερευαισθησία

Ένα σηµαντικό εµπόδιο είναι η υπερευαισθησία που χαρακτηρίζει κάποια άτοµα ως προς ορισµένες λέξεις, φράσεις ή γεγονότα. Αυτό τα κάνει να συγκεντρώνουν την προσοχή τους κυρίως σ’ αυτά τα σηµεία του µηνύµατος και να µη δίνουν προσοχή ή σηµασία στα υπόλοιπα, χάνοντας έτσι ένα σηµαντικό µέρος του νοήµατος.

9. Διαφορετικές αντιλήψεις

Οι διαφορετικές αντιλήψεις των ανθρώπων οδηγούν σε διαφορετικές αξιολογήσεις και ερµηνείες των ίδιων µηνυµάτων, µε συνέπεια να δηµιουργούνται σηµαντικά εµπόδια στην επικοινωνία.

10. Σχέσεις µεταξύ ποµπού και δέκτη

Οι ανθρώπινες σχέσεις, οι σχέσεις εξουσίας, η κοινωνική και διοικητική θέση καθώς και οι σχέσεις συµφερόντων δυσχεραίνουν την επικοινωνία.

11. Δοµές / διαδικασίες

Η στεγανοποίηση των διαφόρων τµηµάτων, τα πολυάριθµα επίπεδα, οι περίπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες ροής των πληροφοριών, οι ανελαστικοί γραπτοί και άγραφοι κανόνες και κανονισµοί επικοινωνίας (συµβούλια, επιτροπές, συναντήσεις, ακροάσεις, έγγραφα, κ.λπ.) δε διευκολύνουν τους ανθρώπους να επικοινωνούν αποτελεσµατικά.

12. Υπερφόρτωση

Ο µεγάλος όγκος πληροφοριών που δέχεται καθηµερινά κάθε άνθρωπος σε συνδυασµό µε το χρόνο και τις ικανότητες σύλληψης, ερµηνείας και αξιοποίησής τους, συχνά αποτελεί εµπόδιο στην επικοινωνία.

Συνήθεις συνέπειες του εµποδίου αυτού είναι:

Η αδυναµία του ανθρώπου να συλλάβει και να επεξεργαστεί ένα µέρος αυτών,

Η λανθασµένη επεξεργασία,

Η καθυστερηµένη επεξεργασία,

Η επιλεκτική σύλληψη και

Η αποφυγή πληροφοριών.

13. Οι κώδικες

Η αποτελεσµατική επικοινωνία απαιτεί τη συνειδητοποίηση από τους συνοµιλητές των διαφορών που υπάρχουν σε επίπεδο κωδίκων. Η προσπάθειά τους για την ελαχιστοποίηση αυτών είναι αναγκαία.

Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

1952: Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Κάτω Χώρες

Το πρώτο βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έγινε το 1952 όταν οι έξι αυτές χώρες ίδρυσαν την κοινή αγορά άνθρακα και χάλυβα. Ο στόχος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν να εξασφαλιστεί η ειρήνη μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, με την ισότιμη συνεργασία τους μέσα σε ένα κοινό θεσμικό πλαίσιο.

1973: Δανία, Ιρλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο

Η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έγιναν μέλη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το 1973. Επρόκειτο για την πρώτη διεύρυνση, με την οποία τα μέλη της Κοινότητας από έξι αυξήθηκαν σε εννέα. Ταυτόχρονα διευρύνθηκαν και οι αρμοδιότητες της Κοινότητας με τη θέσπιση νέων κοινωνικών, περιβαλλοντικών και περιφερειακών πολιτικών.

1981 και 1986: Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία

Η Ελλάδα προσχώρησε στις Κοινότητες το 1981 και το 1986 ακολούθησαν η Ισπανία και η Πορτογαλία. Προκειμένου να μειωθούν οι διαφορές οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ των τότε 12 κρατών μελών, θεσπίστηκαν διαρθρωτικά προγράμματα, όπως τα πρώτα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ).

1995: Αυστρία, Φινλανδία και Σουηδία

Οι τρεις αυτές χώρες εντάχθηκαν στην ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 1995.

2004: Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Κύπρος, Λεττονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβενία και Σλοβακία

Οι δέκα αυτές χώρες έγιναν μέλη της ΕΕ την 1η Μαΐου 2004. Με την προσχώρησή τους πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη διεύρυνση στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

2007: Βουλγαρία και Ρουμανία

Τα μέλη της ΕΕ αυξήθηκαν σε 27 την 1η Ιανουαρίου 2007 με την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.

Υποψήφιες χώρες

Η Κροατία, η Ισλανδία, η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (FYROM), το Μαυροβούνιο και η Τουρκία είναι επί του παρόντος υποψήφιες χώρες, ενώ η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο* είναι δυνητικά υποψήφιες χώρες.

Ενδεικτικός σχεδιασμός οικονομικού μαθήματος

1) Προσδιορισμός των στόχων, έτσι ώστε να είναι σαφές ποιες γνώσεις και ποιες δεξιότητες πρέπει να αποκτήσουν οι μαθητές με την ολοκλήρωση του μαθήματος.

• Να γνωρίζει (καθορίζει - αναγνωρίζει - συσχετίζει) τις βασικές οικονομικές έννοιες
• Να κατανοεί τις σχέσεις των οικονομικών εννοιών
• Να αντιλαμβάνεται τις έννοιες αυτές μέσα από παραδείγματα της καθημερινότητάς του
• Να επιλύει οικονομικά προβλήματα

2) Αναγνώριση των συγκεκριμένων δυνατοτήτων και των περιορισμών έτσι ώστε ο γενικότερος σκοπός και οι ειδικότεροι στόχοι του μαθήματος να γίνονται αποτελεσματικοί.

• Εκτίμηση των ικανοτήτων και ενδιαφερόντων του διδακτικού προσωπικού (στάση ετοιμότητας)
• Εκτίμηση των ικανοτήτων και ενδιαφερόντων των μαθητών. Κατανόηση του επιπέδου γνώσεων
• Αξιολόγηση των ευκαιριών και των περιορισμών του σχολείου

3) Σχεδιασμός της διδασκαλίας

• Ποιες ενέργειες και ποια μέσα θα χρησιμοποιήσουμε για να μετρήσουμε την απόδοση των μαθητών;
• Ποιο θα είναι το κριτήριο επίτευξης των στόχων;
• Πόσες και τι είδους τεστ είναι απαραίτητα;
• Πόσες και ποιες εργασίες πρέπει να ανατεθούν στους μαθητές;
• Απαραίτητη η καθημερινή εξέταση;
• Ποιο συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό προτείνεται;
• Ποια οπτικοακουστικά μέσα θα χρησιμοποιηθούν;
• Σχεδιάζονται επαναλήψεις;

     α) Αξιολόγηση της μάθησης της τάξης

     β) Μέτρηση απόδοσης

     γ) Επιλογή εκπαιδευτικού υλικού

     δ) Δομή της διδακτικής ώρας

     ε) Απόφαση (αιτιολογημένη) για τεχνική διδασκαλίας

   στ) Σύνταξη περιγράμματος του μαθήματος.

Τεχνικές διδασκαλίας

• Διάλεξη (μονόλογος)
• Διάλογος ή συζήτηση. Διατύπωση ερωτήσεων (ονομαστικές, παρατήρησης, διερευνητικές, υψηλού επιπέδου, υποθετικές, διάκρισης).
• Καταιγισμός ιδεών (δημιουργικότητα μαθητών).
• Ομαδική εργασία
• Μελέτες περιπτώσεων
• Ρόλοι και προσομοιώσεις (π.χ. επιβίωση σε νησί)
• Ερευνητικές εργασίες (Projects)
• Eκπαιδευτικές επισκέψεις / συνέδρια

4) Εφαρμογή της συγκεκριμένης διδασκαλίας που προωθεί τους στόχους του συγκεκριμένου μαθήματος.

• Διασφάλιση αποτελεσματικής επικοινωνίας ανάμεσα σε μαθητές και εκπαιδευτικό
• Επαρκής προετοιμασία εκπαιδευτικού - μαθητών
• Ενεργοποίηση της παρακίνησης των μαθητών
• Διασφάλιση συνεχούς σχεδιασμού

5) Αξιολόγηση της διδασκαλίας (διερεύνηση επίτευξης αντικειμενικών στόχων).

• Συνεχής αξιολόγηση κατά τη διάρκεια του μαθήματος
• Αξιολογήσεις στο τέλος του μαθήματος
• Pre-test, post-test
• Επανατροφοδότηση

Μικροοικονομία και Μακροοικονομία

Η Μικροοικονομική εξετάζει πώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις λαμβάνουν τις αποφάσεις τους και πως αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στις αγορές.

Θεμελιώδεις αρχές μικροοικονομικής ανάλυσης:

i) Αρχή αριστοποίησης: Οι άνθρωποι προσπαθούν να επιλέξουν τα άριστα πρότυπα κατανάλωσης μεταξύ των εκείνων που τους είναι οικονομικά εφικτά.
ii) Αρχή ισορροπίας: Οι τιμές προσαρμόζονται μέχρι εκείνο το σημείο, όπου το σύνολο της ζητούμενης ποσότητας ενός αγαθού είναι ίσο με την προσφερόμενη.

Η Μακροοικονομική εξετάζει την οικονομία ως σύνολο. Στόχος της είναι να εξηγήσει τις οικονομικές αλλαγές που επηρεάζουν έναν μεγάλο αριθμό νοικοκυριών, επιχειρήσεων και αγορών συγχρόνως και απαντά σε ερωτήσεις όπως: 

• Γιατί το εισόδημα είναι μεγαλύτερο σε μερικές χώρες απ’ ότι σε άλλες;
• Γιατί το επίπεδο των τιμών αυξάνει πολύ πιο γρήγορα σε συγκεκριμένες περιόδους;
• Γιατί η παραγωγή και η απασχόληση αυξάνουν κάποια χρόνια ενώ μειώνονται κάποια άλλα;